Монгол Улс Хятадад экспортлож буй нүүрснийхээ үнийг өөрчлөх алхам хийсэн нь Хятадын хэрэглэгчдэд илүү их зардал гаргаж болзошгүй бөгөөд Монголын хил дамнасан нүүрсний худалдааны экосистемийг өөрчлөх оролдлого нь Монголын эрчим хүчний Хятад руу хийх экспортод нөлөөл болзошгүй талаар БНХАУ-ын салбарын мэргэжилтнүүд мэдэгджээ.

Тавантолгой бол Хятадын хилээс 200 орчим километрийн зайд орших Монголын нүүрсний асар том уурхай юм. Хятадын ӨМӨЗО-ны Мэнтун олон улсын ложистикийн агентлагийн төлөөлөгч Ли Шян даваа гарагт “Global Times”-т өгсөн ярилцлагадаа энэ алхам нь Эрдэнэс Тавантолгойн үнийг өөрчлөх замаар орлогыг нэмэгдүүлэх зорилготой гэж үзэж байна. Хятад, Монголын хил дамнасан тээвэрлэлтийн нөхцөл байдлыг сайн мэддэг Ли "Үнэ үнэ өссөн ч Монгол Улс Хятад руу нүүрс тээвэрлэсээр байх болно” болжээ. Хятад улс сүүлийн жилүүдэд Орос, Монголоос импортлох нүүрсний хэмжээгээ нэмэгдүүлсэн. 2022 оны эхний 11 сарын байдлаар Хятад улс Монголоос 26.1 сая тонн нүүрс импортлосон нь нийт нүүрсний импортын 10 хувийг эзэлж байгаа аж. 21.6 сая тонн нь Хятадын коксжих нүүрсний импортын 37.6 хувийг эзэлж байгаа аж. 

Мэргэжилтнүүдийн үзэж байгаагаар үнийн өөрчлөлт нь Монголын нүүрсийг сонирхох сонирхлыг бага зэрэг бууруулах ч Хятадын  нүүрсний нийлүүлэлтэд нөлөөлөхгүй аж. Үнийн өсөлтөд хүргэж буй энэ алхам нь Хятадын Монголын нүүрсний эрэлтийг хязгаарлах магадлалтай ч эрэлт нийлүүлэлтийн нөхцөл байдлыг харвал 2023 онд Хятадын Монголын коксжих нүүрсний импорт 20 сая тонноос давах төлөвтэй байгаа талаар Бээжингийн Ланге ган мэдээллийн судалгааны төвийн судалгааны захирал Гуочин даваа гарагт “Global Times” сонинд ярьжээ. Хятадад төвтэй “Fenwei” зөвлөх компанийн шинжээч Фэн Дунбин  мөн “Энэ арга хэмжээ нь Монгол Улс нүүрсний үнийг илүү ил тод болгоход тус дөхөм болох боловч ашиг сонирхлын үүднээс шинэ арга хэмжээг эхний улиралд хэрэгжүүлэх эсэхэд эргэлзэж байна” гэжээ.

Энэ сарын 9-нд Монгол Улс Тавантолгойн нүүрсний уурхайг Гашуунсухайт боомттой холбосон төмөр замын хэсгийг Хятадын талын Ганцмод боомтын эсрэг талд барьж дуусгасан. 233 км урт төмөр зам Хятадад жилд 30-50 сая тонн нүүрс хүргэх боломжтой гэж хэвлэлүүд мэдээлж байна. Мэргэжилтнүүдийн үзэж байгаагаар дэлхийн ханган нийлүүлэлтийн сүлжээ тасалдсан энэ үед хоёр орны харилцан нөхөх бодлого нь  өнөөгийн сорилтыг даван туулахад бие биедээ тусалж чадна гэж шинжээчид үзэж байна. Хятад улс аравдугаар сард Монголоос 780 мянган тонн нүүрс худалдан авсан нь өнгөрсөн оны мөн үеийнхээс 830 хувиар өссөн байна. Монгол Улсаас БНХАУ-д суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Т.Бадрал өнгөрсөн аравдугаар сард “Global Times” сонинд өгсөн ярилцлагадаа Тавантолгойгоос Ганцмод боомт хүртэлх авто замын тээврийн зардал тонн тутамдаа 40 орчим ам.доллароор өссөн гэжээ. 2022 оны эхний арваннэгдүгээр сард Хятад Индонезиос голлон нүүрс авсан нийт нүүрсний импортын 58.3 хувийг эзэлж байна. 23.3 хувийг Оросоос харин 10 хувийг Монголоос авсан талаар “Lange” мэдээлжээ.

Ц.ДАВААСАМБУУ

Эх сурвалж: Өглөөний сонин